Samoświadomość to odczuwanie siebie, to czytanie swojego wnętrza, to świadome odczuwanie w sobie emocji i uczuć. Znajomość zachodzących w nas procesów myśleniowych pozwala nam zmieniać dotychczasowe reakcje, nawyki i zachowania.
Codzienne obserwowanie siebie pozwala nam dostrzec w nas samych powody, dla których w danej chwili czy sytuacji podejmujemy decyzje i wypowiadamy swoje zdanie. Świadomość pozwala nam zobaczyć własny proces myśleniowy , który często okazuję się być podstawą naszych przekonań , które zrodziły się w nas na przełomie wielu lat.
Świadomość siebie pozwala wyjść z mentalnych pułapek, ze starych przekonań , pozwala myśleć w zgodzie z samym sobą.
Aby w pełni nauczyć się rozpoznawać w nas emocje warto jest poznać rodzaje emocji, które odczuwamy każdego dnia.
Lista emocji podstawowych według Paula Ekmana:
Szczęście – przyjemny stan emocjonalny wywołujący uczucie radości, zadowolenia i satysfakcji.
Smutek – stan emocjonalny charakteryzujący się uczuciem rozczarowania, żalu lub beznadziejności.
Wstręt – silna emocja, która powoduje uczucie odrazy.Strach – pierwotna emocja, która jest ważna dla przetrwania i wyzwala reakcję walki lub ucieczki.
Zaskoczenie – krótki stan emocjonalny, pozytywny lub negatywny, następujący po czymś nieoczekiwanym.
Gniew – stan emocjonalny prowadzący do uczucia wrogości i frustracji.
Amerykański psycholog Robert Plutchik stworzył zaawansowany model, w którym wyróżnia 8 emocji
podstawowych, o różnych stopniach natężenia.
Są to:
1.radość (której silniejszą emanacją jest ekstaza, a słabszą pogoda ducha),
2. zaufanie (zachwyt, akceptacja),
3.strach (przerażenie, obawa),
4.zaskoczenie (zdumienie, roztargnienie),
5.smutek (rozpacz, zaduma),
6.wstręt (nienawiść, znudzenie),
7.gniew (furia, irytacja),
8.oczekiwanie (czujność, ciekawość).
Wyodrębnił on też emocje pochodne.
1.radość + zaufanie = miłość,
2.zaufanie + strach = uległość,
3.strach + zdziwienie = poruszenie,
4.zdziwienie + smutek = rozczarowanie,
5.smutek + wstręt = żal,
6.wstręt + gniew = pogarda,
7.gniew + oczekiwanie = agresja,
8.oczekiwanie + radość = optymizm.
Pracę nad własną świadomością rozpoczynałam od zapisywania każdego dnia swoich emocji i przypisywania do nich danego wydarzenia.
Dziennik emocji pozwala na naukę świadomego czytania siebie i tego co w danej chwili czujemy oraz w dalszym procesie nauki pokazuję nam jak bardzo emocje mają wpływ na podejmowane przez nas decyzję.
A gdybyśmy tak spróbowali poznać każdą z emocji w nas samych i własnymi słowami spróbowali je opisać a następnie w toku pracy terapeutycznej wypracowali powody, dla których w takim stopniu odczuwamy je w sobie….
